Bir öyküde tema vardır. Sizi bilmem ama benim pek umurumda olmaz. Öğrencilere lazım. Zaten saysanız on farklı tema bulamazsınız. Sonra konu gelir. Bir yığın konu sayabilirsiniz. Ama bilirsiniz ki, “bu konu var ya bu konu, acayip değişik, ilk kez duydum,” demek, abesle iştigal etmektir. İşlenmeyen konu hemen hemen yoktur. Kesin yoktur. Düşündüğünüz en ekstrem konu hatta düşünmediğiniz konular bile düşünülmüş ve yazılmıştır. Bu konuda garanti veririm. Yine de acayip bir konu bulabilirsiniz. Biz arıyoruz.
Tema öğrencilerin işi, yazılmayan konu da kalmamış, e, ne kaldı geriye, yazmayı mı bırakacağız yani? Elbette hayır. Daha “Olay Örgüsü” var. Teması -anonim olmuştur artık illaki- bir öykünün, bilmem ne olan konusunun yazara özelleşmesini sağlayan ilk imkânı-fırsatı, işte olay örgüsü verir. Çünkü anlatma, hikâye etme burada başlar. Öykünün hikâyesi, zekice yaratılan olay örgüsüyle, tıpkı uzun bir saçın örülmesi gibi estetik katar öyküye. Öyküdeki olay örgüsü, hikayesini, tıpkı bir saçı örmek gibi yeni bir biçime sokmaktır. Ayşegül’ün ikili, Safinaz'ın üçlü örgüsü varsa, Bob Marley'in rastası, Sinead O'Connor'ın kel kafası… vardır. Olay Örgüsü merak duygusuyla süslenirse, hikâye sürdükçe bir düğüm açıp bir düğüm kapatıp, eserin tekdüze bir çizgide değil, gerilimli, inişli çıkışlı bir tempoda ilerlemesi sağlanırsa okur hikâyenin parçası olur.
Bu bana uymaz, ben insanlığı değiştireceğim, ona göre yazacağım diyorsanız, bu nasıl oluyor bilemem.
Peki hepsi bu mu? Kurgu yahu bir de kurgu. Filmlerde montaj dedikleri. Kurgu kavramı yeni değil diyeceksiniz. Doğrudur ama ne diyordu Hilmi Yavuz? Ne zaman dinecek ne zaman...bu taflan, bu taflan? O kurgu artık bu kurgu değil, bu kurgu da hangi kurgu olacak kim bilir? SFA'nın zamanının kurgusu yok artık. Yyok artık, daha neler.
Ama öyle.
Demode konu yoktur, demode olay örgüsü vardır. Kurguyu da özgürce iliştirirseniz hikayenize, artık asla korkmaz, anlatırsınız. Anlatın. En çok da anlatın. Okura temasın tek yolu budur. Okura temas edin. Ona bilgi vermeyin, kaygı uyandırın, empatisine dokunun.
Dil oyunlarınız, metne yedirilmiş gizli sorularınız hikâyenizi renklendirir. Renkli hikâye öykünüzü de renklendirir.
Evet: TEMA-KONU-OLAY ÖRGÜSÜ-KURGU
Var mı unuttuğum? İllaki vardır. Onları da siz ilave edin ÜSLUBUNUZ olsun.